مهدی اکبری - مهر که می آید پاییز آغاز می‌شود. برگ‌های درختان شروع به ریزش می‌کنند و شکوفه‌های لبخند کودکان یکی یکی گل می‌دهند. در فضای کلاس‌ها، تخته سیاه‌ها چشم انتظارند که دوباره سراپا پرشوند از عطر لبخندهای هم شاگردی‌ها و کلمات مهربان بی‌تاب‌اند تا با دستی کوچک با مداد شوق به صفحه‌های سفید دفترهای چهل برگ نوشته شوند.
مهر، ماه مهربانی است، ماه میزبانی نیمکت‌های عاشق درس و مدرسه، ماه شکوفایی نیلوفران در دعای نم نم باران عاشقانه پاییز.
با آغاز مهر و سال تحصیلی جدید خیابان‌ها نیز رنگ و بوی تازه‌ای به خود می‌گیرد ترافیک شهری به نسبت قابل توجهی زیاد می‌شود و تلاش و شوق شهروندان برای تهیه ملزومات آموزش فرزندانشان و رساندن آنها به مدرسه ستودنی است و معمولاً خانواده‌ها لباس و کیف و کفش مدرسه را قبل از آغاز ماه مهر تهیه کرده‌اند تا فرزندان از اولین روز با لباس‌هایی به اصطلاح «نو» به مدرسه روند. اما امسال خانواده‌های زیادی مشاهده شدند بعد از گذشت چند روز از ماه مهر هنوز دغدغه تهیه لباس فرزندانشان را داشتند و فقدان لباس مدرسه، حس خوب ماه مهر را از آنها گرفته بود.
چندین روز از شروع مدارس گذشته، اما هنوز لباس های فرم آماده نشده است!
جلوی در ورودی یکی از تولیدی های لباس مدرسه تعدادی از شهروندان ایستاده‌اند و از تاخیر و عدم پاسخگویی مناسب نیروهای تولیدکننده به متقاضیان صحبت می‌کنند. گویا هنوز لباس‌های مدرسه فرزندانشان را دریافت نکرده و سرگردانند. از پله‌های زیرزمین تولیدی که پایین می‌روم فضای کوچکی با ازدحام زیاد شهروندان مشاهده شد به سختی می‌شد به میز شاگردان تولیدی رسید که سفارش برای مدرسه را تحویل می‌گرفتند. متقاضیان از مدرسه‌های مختلف حضور داشتند. صدا به صدا نمی‌رسید اتاق پرو برای تعداد متقاضیان کافی نبود. والدین در گوشه و کنار خودشان اندازه‌گیری و سایزهای مختلف را امتحان می‌کردند. مادری که دست فرزند پیش دبستانی‌اش را محکم گرفته بود که مبادا زیر دست و پای جمعیت آسیب ببیند؛ می‌گوید: از ابتدای شهریورماه چندین مرتبه به این تولیدی مراجعه کردم. شلوغی جمعیت به همین وضع بوده هر بار که آمدم آژانس گرفتم در ترافیک شهر مدتی طول کشیده که به اینجا رسیدم. اما بعد از مدتی معطلی تنها جوابی که شنیدم اینکه «هنوز آماده نشده» و الان هم که مهر آغاز شده و فرزند کوچک من که با ذوق پوشیدن لباس‌های فرم مدرسه منتظر است که اولین بار قدمش به تحصیل باز شود، اما هنوز به خاطر نداشتن لباس به مدرسه نرفته و عشق ورود به مدرسه در وجودش حبس شده است.
چرا لباس های مدرسه نرخ های متفاوت و سنگینی دارد؟
در ادامه این گزارش به سراغ تولیدی های دیگر سطح شهر رفتیم. بعضی از واحدهای تولید پوشاک مدرسه خلوت‌تر بودند و به آرامی پاسخگوی مشتریان بودند، اما باز هم مکان‌هایی پر ازدحام مشاهده می‌شد. حسینی شهروند دیگری است که دو فرزند مدرسه‌ای دارد، او می‌گوید: نرخ این تولیدی حدود یکصدهزارتومان گران‌تر از سایر تولیدکنندگان با همین سایز لباس است.
مرجع نرخ‌گذاری برای همۀ تولیدکنندگان یکسان نیست؟ یا اینکه خودشان به هر قیمتی که بخواهند لباس مدرسه را عرضه می‌کنند و ما هم مجبوریم فقط از همین تولیدی فرم مدرسه تهیه کنیم. قاسمی یکی دیگر از مراجعه کنندگان می‌گوید: تولیدی‌ها نرخ‌نامه‌ای مکتوب در محل دید متقاضیان ندارند و یا در بعضی موارد نرخ دستی نوشته شده که قابل اعتماد نیست.
در واحد تولیدی دیگری گزارش شد که مدرسه نیز اندازه گیری لباس را انجام داده و مبلغی بیعانه دریافت کرده است و هزینه‌های لباس چندین برابر تولیدی‌های مشابه از متقاضیان دریافت می‌شود.
حجم سفارش به تولیدی‌های پوشاک عادلانه تقسیم شود
در این تکاپو و بازار شلوغ لباس فرم مدارس به سختی می‌شد از دیدگاه مدیران تولیدی‌ها مطلع شویم. اما مدیر یک واحد تولیدی پوشاک دلیل تاخیر تحویل به مشتریان را اینگونه بیان کرد و گفت: امسال مدرسه‌ها خیلی دیر با تولیدی‌ها وارد قرارداد شدند. تولید انبوه در یک بازه زمانی کمتر از دوماه به همراه کمبود شدید پارچه در استان باعث بدقولی تولیدی‌ها و نارضایتی مردم بود. در ابتدا قرار بود پارچه توسط کارخانه‌های داخل استان تولید شود. وقتی که این امر محقق نشد هنگام مراجعه مردم برای سفارش تولید، تامین پارچه از خارج از استان به سختی همراه بود و قیمت پارچه نیز روز به روز افزایش می‌یافت لذا تولیدی‌ها با ازدحام کاری و افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شدند.
تولیدکنندۀ دیگری که به نسبت کارگاه خلوت‌تری داشت می‌گوید: بایستی حجم سفارش به تولیدی‌های پوشاک عادلانه تقسیم شود. در حال حاضر یک واحد تولیدی کار چندین مدرسه را پذیرفته است که توانایی انجام به موقع تعهدات را ندارد و تولیدکننده‌های توانمند دیگری هیچ سفارشی به آنها سپرده نشده است.
مکانیزم تولید لباس مدارس نیازمند حمایت همه جانبه سازمان‌های مرتبط است.
در ادامه این گزارش به سراغ اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک رفتیم و دلیل مشکلات شهروندان و روند تهیۀ فرم مدارس را جویا شدیم. خانم عباسی نایب رئیس اتحادیه در این زمینه می گوید: برنامه‌ریزی و ساماندهی فرم مدارس و تقسیم کار بین تولیدی‌ها در اختیار اتحادیه نیست و تولیدکنندگان تا زمانی که سفارش قطعی دریافت نکرده‌اند، نمی توانند شروع به تولید کنند. در حال حاضر اغلب مدارس غیرانتفاعی به انتخاب خودشان به یک واحد تولیدی سفارش کار می‌دهند که انتخاب دلخواه نوع پارچه و فرم لباس منجر به تفاوت قیمت‌ها می‌شود. اما برای تولیدی‌های مدارس دولتی نرخ‌نامه مصوب اعلام شد و در اختیار آنها قرار گرفت. البته به دلیل نوسان قیمت مواد اولیه و پارچه واجرت پایین، برای آنها مقرون به صرفه نبود. ولی تولیدی‌ها ملزم به رعایت نرخ‌نامه بودند و از طرفی تصمیم مسئولان جهت حمایت از بومی‌سازی تولید پارچه توسط کارخانه‌های استان برای اولین بار صورت گرفت و اگرچه امری ضروری و پسندیده است اما پارچه مورد نیاز تولیدکنندگان فرم مدارس به موقع تامین نشد و باعث سردرگمی و بدقولی
تولیدکنندگان گردید. ما امسال 83 واحد تولیدی داشتیم که در تهیۀ فرم مدارس مشارکت داشتند و اغلب آنها برای چندین نفر اشتغال ایجاد کرده‌اند و یا سرپرست خانوار هستند و البته واحدهای متخلف نیز شناسایی شده و از چرخه تولید فرم مدارس خارج می‌شوند. اماحجم سفارش به تولیدی‌ها باید عادلانه تقسیم شود که به موقع پاسخگوی مشتریان باشند.
خانم عباسی در پایان می‌گوید: همۀ کشورهای دنیا از تولید حمایت می‌کنند ما نیز نیازمند این حمایت همه جانبۀ سازمان‌های مرتبط هستیم تا با برنامه‌ریزی دقیق و زمانبندی اجرای مطلوب این مهم را به ثمر برسانیم.
لزوم راه اندازی سامانه ثبت نام فرم مدارس
در نتیجه‌گیری از این گزارش به نظر می‌رسد که متولیان تصمیم‌گیری و ساماندهی فرم لباس مدارس بایستی سامانه نرم افزاری جهت ثبت نام فرم لباس مدارس مانند سامانه ثبت نام کتب درسی که در پایان هر سال تحصیلی به دانش آموزان اعلام می‌شود نیز طراحی کنند. به گونه‌ای که نرخ همه مدارس یکسان و مشخص باشد، سفارش‌های همۀ مدارس عادلانه بین تولیدی‌های استان تقسیم شود و تولیدکننده تعداد دقیق سفارش‌ها را در ابتدای کار بداند و بتواند پارچه و ابزار و نیروی مورد نیاز را به موقع تامین کند و با حذف واسطه‌ها تولید با کیفیت و قیمت مناسب و به موقع تحویل مصرف کنندگان گردد و رسیدن به این هدف مستلزم همکاری دلسوزانه و هم‌افزایی سازمان‌های مرتبط است.
