علیرضا فدایی کرمانی - از چند شماره قبل سلسله گفت‌وگوهایی تحت عنوان (پرسمان فرهنگی کرمان) با کارشناسان حوزه‌های مختلف هنری، ادبی و فرهنگی آغاز کردیم که در ادامه آن، این هفته گفت‌وگویی با حسین شهابی شاعر، مدیر موسسۀ فرهنگی «خانه ادبیات» و دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی پیرامون این موسسه و ادبیات کرمان داشته‌ایم که از نظرتان می‌گذرد:
در ابتدا از چگونگی شکل‌گیری و تاسیس خانه ادبیات برایمان بگویید؟
قبل از پاسخ به این سوال باید بگویم که استان كرمان فرهیختگان و ادیبان زیادی دارد که بسیاری از آنان آوازه جهانی دارند. كه این خود پشتوانه قوی فرهنگی برای كشور و استان به‌شمار می‌رود.
گشایش خانه ادبیات کرمان قدمی در راستای پیوند بین نسل‌های مختلف در زمینه ادبی و هنری است. علاقه‌مندان حوزه ادبیات و هنر می‌توانند با حضور در موسسه خانه ادبیات كرمان آثار خود را عرضه و از تجارب و نظرات کارشناسانه اساتید و فعالان این عرصه بهرمند شوند.
هدف‌مان از تاسیس خانه ادبیات کرمان آشتی بین مردم و فعالیت‌های ادبی است. موسسه فرهنگی و ادبی خانه ادبیات ۲۲ آذرماه ۱۳۹۷ به صورت رسمی با رونمایی از لوگوی خانه گشایش یافت. در آیین افتتاح موسسه فرهنگی و ادبی خانه ادبیات بسیاری از اساتید، شاعران، فعالان حوزه ادبیات و مدیران فرهنگی حضور داشتند و تقریبا تاکید همه این بزرگواران، بر لزوم راه‌اندازی و فعالیت چنین موسسه‌ای بود. از همین رو برای طراحی و سیاست‌گذاری برنامه‌های این موسسه، سالانه شورای راهبردی متشکل از جمعی از استادان زبان و ادبیات فارسی و اهل قلم و کارشناسان ادبی و شاعران و نویسندگان استان تشکیل می‌شود.
نشست‌ها و برنامه‌های تخصصی خانه ادبیات، پیرامون چه محورهایی است و اولویت‌های خانه ادبیات در برگزاری برنامه چیست؟
خانه ادبیات در نظر داشته و دارد که مانند بیشتر انجمن‌های ادبی صرفا به برگزاری جلسات ادبی بسنده نکند بلکه رویکردهای جدیدتری را داشته و به همین منظور از سال گذشته تاکنون چند نشست تخصصی برگزار نموده که به محتوای برخی موارد طرح شده در آن‌ها اشاره می‌کنم: نخستین نشست تخصصی خانه ادبیات با محوریت (اهمیت زبان فارسی) با سخنرانی پروفسور غلامرضا ستوده معاون موسسه لغت‌نامه دهخدا و عضو هیات علمی دانشگاه‌های تهران و در حضور علاقه‌مندان در سالن اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان برگزار شد. نشست تخصصی بعدی با موضوع «آسیب‌شناسی ادبیات کودک» به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان با حضور نویسندگان، شاعران، تصویرگران و ناشران ادبی برگزار شد که در این نشست بر ضرورت ارزیابی کتاب‌های مرجع فارسی کودکان و نوجوانان با معیارهای جهانی، رعایت کردن الزامات قصه‌گویی دیجیتال و افزایش سهم جایگاه بودجه‌ریزی دولت برای موسسات ادبی و تشکل‌های غیردولتی ویژه ادبیات کودک ونوجوان، بر ماهیت و کارکردهای بازی و آموزشی و فکری در کتاب‌های تولید شده در این عرصه، تدوین معیارهای مدونی برای خلق تصاویر کتاب‌های کودک و نوجوان در کانون و سایر انتشاراتی‌ها، تلاش در راستای افزایش سرانه مطالعه در خانواده‌ها و به ویژه کودکان به‌دلیل هجوم بازی‌های رایانه‌ای و انیمیشن و فیلم‌های بی‌کیفیت شبکه‌های تلویزیونی تاکید شد.
هم‌چنین در نشست تخصصی دیگری با حضور رئیس کل دادگستری استان و جمعی از قضات و نویسندگان و شاعران به بررسی متون حقوقی از منظر ساختاری و ویرایش و دستوری پرداخته شد که این برنامه مورد استقبال سیستم قضایی استان قرار گرفت و مقرر شد در این موارد از مشاوره استادان زبان و ادبیات فارسی و اهل قلم و کارشناسان ادبی در متون حقوقی و قضایی بیشتر بهره ببرند.
نشست تخصصی نقد و بررسی فرهنگ نام و نام‌گزینی نیز با حضور جمعی از استادان زبان و ادبیات فارسی و اهل قلم و مدیران و کارشناسان ثبت توسط خانه ادبیات و به میزبانی اداره کل ثبت احوال استان کرمان برگزار شد.
در موضوع انتخاب نام نیز این خانه بنا دارد با همراهی و همکاری اداره ثبت ضمن تهیه و نگارش کتاب «فرهنگ ِ نام کرمان» مشاوره‌های انتخاب نام را با حضور استادان زبان و ادبیات فارسی و کارشناسان به متقاضیان انجام دهد.
دکتر محمدصادق بصیری عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان در این نشست به مباحث مهمی در خصوص نام‌گذاری پرداخت. در حاشیه این نشست از سند هویتی زنده یاد سیدمحمود توحیدی شاعر گرانمایه کرمانی رونمایی شد.
هم‌چنین نشست‌های تخصصی ادبیات کودک با حضور خانم افسانه شعبان‌نژاد و بررسی ارتباط انیمیشن و ادبیات و بررسی طرح جلد کتاب‌های ادبی با حضور محسن امینی‌زاده کارشناس انیمیشن برگزار شده است.
و وب سایت تخصصی خانه ادبیات راه‌اندازی شده است.
از منظر شما به‌عنوان فعال این حوزه، مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات انجمن‌های ادبی کرمان چیست و چه پیشنهادهایی در این زمینه دارید؟
انجمن‌ها و محافل ادبی همواره پایگاه و جایگاه شاعران و نویسندگان بزرگی بوده و هستند و البته این بدان معنا نیست که اگر شاعر یا ادیبی عضو یک انجمنی نباشد، نمی‌تواند اثر تولید و یا عرضه نماید.
یکی از مهم‌ترین نقدهایی که به انجمن‌های ادبی کرمان وارد می‌باشد این است که چندان به مقوله نقد ادبی به صورت تخصصی توجه نمی‌شود. از سوی دیگر بین کرسی‌های ادبیات در دانشگاه و انجمن‌های ادبی ارتباط منسجم و مستمری دیده نمی‌شود، یعنی انجمن‌های ادبی با دانشگاه‌ها تعامل ندارند. استادان و دانشجویان ادبیات در دانشگاه‌ها و مراکز علمی مشغول گذراندن دروس رسمی و کلاسیک هستند و انجمن‌های ادبی هم مشغول بازخوانی اشعار و آثار خود و این نهادهای رسمی و غیردولتی کمتر برای پالایش و نقد و عرضه آثار ادبی به هم می‌رسند.
از دیگر نقاط ضعف ادبیات در دانشگاه‌ها می‌توان به کم‌توجهی و حتی بی‌توجهی به ادبیات معاصر و ادبیات جهان است که ضرورت دارد، متولیان تدوین دروس در مقاطع کاردانی تا دکتری زبان و ادبیات فارسی به این مهم توجه نمایند و البته این سال‌ها در مقایسه با دهه هفتاد و قبل از آن اندکی وضعیت از این نظر بهتر شده است. یکی از مهم‌ترین اولویت‌های خانه ادبیات، توجه جدی به ادبیات کودک و نوجوان در ابعاد مختلف است و قطعا از توانمندی استادان زبان و ادبیات فارسی و شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان در تحقق این فعالیت بهره خواهیم برد.
صحبت پایانی؟
امیدواریم که راه‌اندازی و فعالیت‌های خانه ادبیات کرمان موثر واقع شود و همان‌طور که اشاره شد بتوانیم پلی باشیم بین مردم، علاقمندان و فعالیت‌های ادبی و هم‌چنین با نگاهی تخصصی به مباحث ادبی بین دانشگاه و خانه ادبیات ارتباط مفید و تاثیرگذاری برقرار کنیم.
