اسما پورزنگی‌آبادی - شهردار کرمان که از ابتدای حضور در این مسئولیت خود را مدافع شهری معرفی کرده که پیاده در آن ارج و قرب داشته باشد، چند ماهی است که به احمد احمدی، از کارشناسان شهرداری حکم داده تا به‌طور ویژه‌ی پروژه‌ی پیاده‌پذیری و حمل‌و نقل عمومی در شهر را دنبال کند.
احمدی اکنون دبیر «ستاد پیاده‌پذیری شهر و توسعه‌ی حملونقل عمومی شهر کرمان» است و از آنچه که در این حوزه در حال انجام است می‌گوید:
آقای احمدی، اعضای ستاد پیاده‌پذیری و حملونقل عمومی شهرداری چه کسانی هستند و چه‌طور انتخاب شده‌اند؟
آنچه این ستاد باید انجام دهد، پیش از این، توسط جانشین معاون حملونقل و امور زیربنایی شهرداری انجام می‌گرفت اما از مردادماه امسال، شهردار کرمان حکم دبیری این ستاد را به من دادند كه امیدوارم با كمك همكاران شهرداری بتوانیم ایده‌ها و برنامه‌های شهردار محترم در این حوزه را عملیاتی کنیم. این ستاد فعلا تک نفره است و بنده کارهای این حوزه را دنبال می‌کنم و بیش‌تر وظیفه‌ی هماهنگی بخش‌های مختلف در شهرداری دراینحوزه برعهده‌ی ستاداست. از همان ابتدا هم نظر شهردار محترم براین بود كه ازتجربه‌ی سایر شهرها استفاده کنیم وطوری برنامه‌ریزی شود که حوزه‌ی حملونقل عمومی، پیاده و دوچرخه بیش‌تر درشهر مورد توجه قرارگیرد؛ دربرنامه‌ریزی انجام شده وطرح جامع ترافیك كرمان در حوزه‌ی حملونقل انبوه‌بر، «تراموا» پیشنهادشده است و درکنار آن بیآرتی (BRT)، دوچرخه (به عنوان فیدر شبكه حملونقل عمومی) و مسیرهای پیاده نیز براساس آنچه که در طرح‌های بالادستی آمده است با هم دیده می‌شوند.
در این حوزه‌ها تاکنون چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
ببینید؛ سازمان برنامه و بودجه یک‌سری ضوابط برای حملونقل انبوه‌بر ریلی چه تراموا و چه مترو تعیین و ابلاغ کرده که کلان‌شهرها باید براساس آن اقدام کنند(ضابطه ٧٧٧). ضمن این‌که شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، برای شهر کرمان بیآرتی را مصوب کرده و درباره‌ی شبکه انبوه‌بر هم گفته شده که در کرمان مطالعات بهنگام‌سازی وامكان‌سنجی كریدورهای مصوب طرح جامع كرمان انجام و نتیجه مشخص شود. در همین مدت زمان کوتاه چند ماهه که این مسئولیت از طرف شهردار محترم به اینجانب داده شد، مكاتباتی انجام داده و ازهفت شرکت داخلی و پنج شركت معروف خارجی از کشورهایی از جمله آلمان، اتریش، چین، جمهوری چك دعوت کردیم و جلساتی با حضور نمایندگان این شرکت‌ها برگزار شد تا درباره‌ی راه‌اندازی تراموا در کرمان تصمیم‌گیری شود. با توجه به این‌که در شرایط تحریم قرار داریم، تصمیم نهایی بر این شد که از توان شرکت‌های داخلی استفاده کنیم و در این راستا، تفاهم‌نامه‌ی اولیه‌ی (MOU ) با گروه مپنا امضا شد و اقدامات برای عملیاتی شدن مفاد تفاهم‌نامه درجریان است. همزمان هم براساس ضوابطی که سازمان برنامه‌وبودجه اعلام کرده باید به‌هنگام‌سازی وامكان‌سنجی مطالعات طرح جامع حملونقل را هم انجام می‌دادیم که قرارداد آن توسط معاونت حملونقل و امورزیربنایی شهرداری با مشاور بسته شده ودرحال انجام است كه امیدوارم تا بهار٩٩تحویل نهایی شود.
راه‌اندازی بیآرتی در کرمان اکنون در چه مرحله‌ای است؟
پیشنهاد ما این بود که از خودروهای سبز برای بیآرتی استفاده کنیم و با توجه به این‌که خودروسازی کارمانیا را در کرمان داریم، درباره‌ی راه‌اندازی بیآرتی جلسه‌ای با نمایندگان BYD و کارمانیا خودرو برگزار کردیم و در این‌باره، توافقاتی حاصل شد و یک طرح توجیه فنی واقتصادی در حال تهیه است. اگر این طرح به تایید وزارت کشور برسد، ازطریق تسهیلات دولت موضوع بند«د» تبصره٥ قانون بودجه‌ی 98، می‌توانیم این سیستم را راه‌اندازی کنیم. این موضوع، از طریق این ستاد و معاونت حملونقل شهرداری در حال پیگیری است.
در چه مسیرهایی بیآرتی دیده شده است؟
در مجموع 110 دستگاه بیآرتی برای شهر کرمان در نظر گرفته شده به گونه‌ای برای کریدور شمال ـ جنوب با حدود17 هزار مسافر در دو جهت با ٤٠ دستگاه و همچنین برای كریدور شرق ـ غرب شهربا حدود 27 هزار مسافر دردوجهت با ٧٠ دستگاه در افق طرح راه‌اندازی خواهد شد. همچنین، از آن‌جا که کارمانیا خودرو در زمینه‌ی خودروهای برقی کار می‌کند قرار شد یك نمونه تاکسی برقی مدل e6 را برای تست در اختیار شهرداری کرمان قرار دهد تا استفاده از آن در شهر بررسی شود. همه چیز اما بستگی به این دارد که بتوانیم مشارکت با این گروه را در قالب فاینانس و یا بی‌اوتی (BOT) به سرانجام برسانیم.
تراموا قرار است در چه مسیرهایی راه‌اندازی شود؟
مسیر احداث تراموا کرمان به‌طول تقریبی 15 کیلومتر با یک ایستگاه دپو و یک پارکینگ در نظر گرفته شده است. با توجه به این‌که تامین اعتبار اجرای همزمان کل مسیر کار دشواری است و همچنین، در اجرای آن مشکلاتی برای ترافیک شهر ایجاد می‌شود، قرار شده که این پروژه در سه فاز اجرا شود. فاز اول آن به‌طول تقریبی 8 هزار متر از میدان پرواز تا آزادی است، فاز دوم به‌طول تقریبی سه هزار و 800 متر از میدان آزادی تا مشتاق و فاز سوم هم به‌طول تقریبی سه هزار و 200 متر از میدان شهدا تا گنبد جبلیه اجرا خواهد شد.
راه‌اندازی مترو در شهر کرمان هم کاملا منتفی شده؛ درست است؟
بله. سطح آب‌های زیرسطحی در کرمان بالاست و هزینه‌ی راه‌اندازی مترو در کرمان، سه، چهار برابر ترامواست. ضمن این‌که راه‌اندازی مترو، در شهرهای تاریخی هم پیشنهاد نمی‌شود، با این جمعیت و شرایطی که کرمان دارد، اصلا نباید حرف مترو زده شود و نمی‌دانم چرا برخی اصرار برمترو یا منوریل درکرمان دارند. الان قم تجربه‌ی منوریل را دارد ولی می‌بینیدکه بلاتکلیف مانده است. تراموا که آرام و بی‌صدا و کم‌عرض است و تعداد زیادی مسافر را هم می‌تواند جابه‌جا کند(قریب ١٠برابر اتوبوس)، در دستوركارشهرداری قراردارد.
برای ایجاد مسیر دوچرخه در شهر چه اقداماتی تاکنون انجام شده است؟
مسیر دوچرخه در طرح جامع ترافیک شهر دیده شده و خوشبختانه خطی هم نیست بلکه به صورت لوپ باید ایجاد شود و تقریبا در همه‌ی نقاط شهر این مسیر را داریم. ما قصد داریم دوچرخه را به‌عنوان فیدر و تغدیه‌کننده سیستم‌های بیآرتی و انبوه‌بر ببینیم. در حال حاضر، ایجاد مسیر دوچرخه در بلوار جمهوری را در دست اقدام داریم. همزمان هم مشاور در حال ارائه طرح برای ایجاد مسیر دوچرخه لوپ هزارویکشب و بلوار حمزه است كه در شورای ترافیك هم ارائه شده است. یک‌سری پیشنهاد هم به شهرداران مناطق دادیم که در شهرک‌ها مسیر دوچرخه را طراحی و اجرا کنند. همچنین، قصد داریم در مناسبت‌های مربوطه در طول سال، کلنگ‌زنی یا افتتاحیه داشته باشیم؛مثلا 26 آذر روز ملی حملونقل وایمنی یا 29 دیماه روز هوای پاک یا در اسفندماه طرح خرید عیدانه دوچرخه را قرار است اجرا کنیم . شهرهای تاریخی و زیبای جهان از قبیل آمستردام، برلین، توكیو، پاریس، سانفرانسیسكو، ریودوژانیرو و... شهرهای موفق دنیا در ایجاد مسیرهای امن دوچرخه هستند و حتی در دانمارك، هلند، آلمان و كالیفرنیا نیز اخیرا بزرگراه دوچرخه احداث شده است. در برخی شهرهای ایران مثل اصفهان هم، بیش از١٠٠كیلومتر مسیر دوچرخه امن احداث شده در تهران دوچرخه اشتراكی «بیدود» راه‌اندازی شده و در قزوین هم اخیرا پلیس دوچرخه‌سوار فعالیت می‌كند و کرمان اگرچه مقداری دیرتر به این حوزه ورود کرده اما با توجه به حمایت و پیگیری‌های مستمر شهردار سعی داریم با ایجاد مسیرهای ایمن برای تردد دوچرخه، مردم را تشویق کنیم تا کم‌تر از خودروی شخصی استفاده کنند. همین الان، شهرداری منطقه یک، در محدوده‌ی بین خیابان مهدیه و بلوار شهید عباس‌پور در حل اجرای مسیر دوچرخه است. همچنین، شهرداری منطقه ٤ در حال تهیه‌ی طرح احیای مسیر دوچرخه در بلوار٢٢بهمن است. اگر مناطق شهرداری بیش‌تر به این موضوع بپردازند و آن را توسعه دهند، با کمک پلیس می‌توانیم قوانین و مقررات استفاده از دوچرخه و مسیرها را هم اعمال کنیم و این، خود به شهروندان اطمینان بیش‌تری می‌دهد که با دوچرخه می‌توانند سفرهای امن و آسانی در سطح شهر داشته باشند. در کنار دوچرخه، مسیر پیاده هم برای همه‌ی رده‌های سنی دیده می‌شود. ضمن این‌كه كرمان تنها شهری در ایران است كه مسیر دوچرخه‌ی بین‌شهری بین ماهان و كرمان دارد. ما می‌توانیم با راه‌اندازی پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو كه طرح آن به شهردار محترم ارائه شده و امیدوارم مسئولین استان و امام جمعه محترم نیز ازآن حمایت كنند، همچنین اخذ عوارض از خودروها به‌منظور ایجاد مسیرهای امن دوچرخه، کرمان را به‌عنوان یک شهر آرام و سالم و پایدار بامردمی دوست‌دار استفاده ازدوچرخه وحمل‌ونقل عمومی به ایران وجهان معرفی کنیم.
پس در گام اول این برنامه‌ها، به‌طور همزمان بیآرتی و مسیرهای دوچرخه را در شهر ایجاد خواهید کرد. درست است؟
ما براساس طرح جامع و ضوابط ابلاغ شده از سوی برنامه‌وبودجه باید پیش برویم. مسیر دوچرخه و پیاده را در کنار هم می‌بینیم و مسیر دوچرخه به‌عنوان یک فیدر درکنارایستگاه‌های بیآرتی و اتوبوس لحاظ شده است.
گفتید برای ایجاد مسیر دوچرخه بلوار جمهوری را در اولویت دارید. یعنی از فرودگاه تا آزادی این مسیر ایجاد خواهد شد؟
مسیر دوچرخه فعلا در مسیر جمهوری تا آزادی ایجاد می‌شود و در یکی از مناسبت‌هایی که عرض کردم، کلنگ‌زنی و اجرای آن شروع می‌شود.
مردم کرمان از چه زمانی می‌توانند تردد در مسیر امن دوچرخه را تجربه کنند؟
جداکننده‌های مسیر در حال تولیداست. در مسیر هزارویکشب و بلوار حمزه هم که عرض کردم یک لوپ در حال طراحی است. این پیشنهاد در شورای ترافیک هم مطرح شده ولی یک‌سری ابهامات درمورد آن وجود داشت که در حال رفع است که امیدواریم با اجرای این دو طرح، مسیر جمهوری و این لوپ به هم متصل شوند. ضمن این‌كه لوپ اطراف مجموعه‌ی ورزشی المپیك هم توسط شهرداری منطقه 2 درحال پیگیری است.
این قول را می‌توانید بدهید که تا اسفندماه مسیر جمهوری و لوپ هزارویکشب کامل بشود و در اختیار شهروندان کرمانی قرار گیرد؟
اجرای این دو مسیر هیچ مانع و مشکلی ندارد و به نظر من، همه‌چیز بستگی به اراده‌ی شورا و شهرداری دارد که از چه زمانی صلاح بدانند این طرح آغاز شود. شهردار محترم بسیار بر حملونقل پاک در شهر تاکید دارند و از این اقدامات حمایت کامل دارند. در همین دوره، مشاهده کردید که پیاده‌راه سلامت هم در مسیر بلوار جمهوری ایجاد شده است و برنامه‌ریزی زیادی هم برای گسترش این اقدامات در حال انجام است. راه‌اندازی تراموا در شهر کرمان هم اگر آقای عالم‌زاده نبودند اصلا به‌جایی نمی‌رسید.
اشاره کردید که شهرداری‌های مناطق می‌توانند در گسترش مسیرهای امن دوچرخه کمک زیادی به شهر بکنند. آیا اقدامات مناطق، باید با ستاد شما هماهنگ باشد؟
مسیر دوچرخه در همه‌ی نقاط شهر می‌تواند ایجاد شود و نیازی هم نیست که با ستاد هماهنگ باشند و ما به‌عنوان هماهنگ‌کننده عمل می‌کنیم و مکاتباتی هم در این حوزه داشته‌ایم. تنها کافی است که طرح جامع ترافیک به‌عنوان راهبرد مورد استفاده قرار گیرد. در این ستاد من یک نفر هستم که باید پیگیری کنم ولی مناطق خیلی بهتر می‌توانند از طریق واحدهای مختلف، این موضوع را پیگیری کنند و چیزی نیست که مواز‌ی‌کاری در آن صورت گیرد.
