اشاره: نشست هماندیشی متخصصان شهری چهارشنبهی هر هفته برای بررسی وضعیت میدان آزادی، میدان شهدا و ... در دفتر شهردار کرمان برگزار میشود که تاکنون در این نشست موضوعاتی ازجمله وضعیت حرکت پیاده در میدان آزادی پس از اجرای پروژهی زیرگذر و تداخل حرکت سواره در سطح میدان مورد بررسی قرار گرفته است؛ برای جمعبندی نتایج این نشستها و همچنین چگونگی حل مشکل ترافیک محدودهی مرکزی شهر کرمان، با مهندس رضا ناصری، یکی از اعضای این نشست هماندیشی به گفتوگو نشستیم.
• جناب مهندس ناصری! در خصوص چگونگی برگزاری جلسات هماندیشی متخصصان توضیح بفرمایید.
هدف از برگزاری جلسات هماندیشی این است که بتوانیم در رابطه با موضوعات و چالشهایی که وجود دارد، به حداکثر عقلانیت تخصصی که در کرمان است، دسترسی پیدا کنیم و به همین دلیل شورای راهبردی و سیاستگذاری تشکیل شده تا افرادی از دو مرکز دانشگاهی و همچنین از حرفهمندان این حوزه، بههمراهی مسئولان شهرداری که در این موضوعات دخیل هستند، در این جلسات حضور پیدا کنند و موضوعات مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
این شورا قرار است برای مدیریت شهری کرمان دغدغههای اساسی ایجاد کند، سیاستها را بنویسد، راهکارها را پیدا کند و به اصلاح روندها بپردازد، اما ابتدا و همچنین به مرور با یکسری مسأله هم روبهرو می شویم که بهجای اینکه مدیریت شهری با سنجش سطحی به آنها پاسخ دهد، لازم است این مسألهها واکاوی و برای آنها پاسخ تخصصی و عملی پیدا شود که در همین راستا دو موضوع میدان آزادی و میدان شهدا پیش روی ماست.
در میدان آزادی، پس از احداث پروژهی زیرگذر، ترافیک سواره همچنان دارای مشکلاتی است که باید برای آنها راهحل پیدا کنیم و ازجمله مسایلی که داریم، این است که تداخل و حجم ترافیک سواره همچنان روی سطح میدان آزادی زیاد است؛ چراکه شعاع دایره میدان آزادی محدود است، معابری که به میدان وارد میشوند، زوایای مناسبی نسبت به هم ندارند و حجم ترافیکی که از میدان عبور میکند، بسیار زیاد است که مجموع این موارد موجب میشود میدان آزادی بهعنوان یک گره ترافیکی، کارایی لازم را نداشته باشد. دوم، مسألهی عابر پیاده است که برای دسترسی به کاربریهای میدان آزادی، پرتعداد حاضر میشود؛ ضمن اینکه عابر پیاده از میدان آزادی برای تعویض خطوط حملونقل عمومی هم استفاده میکند که بعد از خذف پلهای عابر پیاده، این حجم عابر پیاده با ترافیک سواره تداخل پیدا کرده است.
سومین موضوع هم مسألهی پایانههای پارکسوار تاکسی و اتوبوس است که حداقل در شش نقطه، اتوبوس و شش نقطه، تاکسی، به مقاصد بسیار زیادی از میدان آزادی حرکت میکند و درواقع میدان آزادی دپوی اتوبوس و تاکسی است که بخشی از زمینهای مربوط به پارکسوار بهدلیل اینکه معابر در اجرای طرح زیرگذر باریک شدهاند، از دست رفتهاند و در قسمتهایی هم که زمینهای خود را از دست ندادهاند، به نظر میآید نمیتوانند به این روند ادامه دهند؛ چون حجم زیادی از سرسام و درگیریهایی که ترافیک سواره در میدان داشته، حاصل ورود و خروج تاکسیها و اتوبوسها بوده است؛ بنابراین، این سه مسأله در میدان مطرح است.
همچنین پیش از این جلسات، کارگروههایی با تعداد محدودتر از افراد متخصص برگزار میشود که از دل آن کارگروهها، هم دغدغهها برای طرح در جلسهی اصلی پررنگتر و روشنتر میشود و هم اینکه راهکارهایی پیشنهادی ارایه میشود که تاکنون دو راهکار برای میدان آزادی مطرح شده و عیبها و مزیتهای طرحها مورد بررسی قرار گرفته است.
طرحهای دیگری هم برای میدان وجود دارد که قرار شد برای آن طرحها هم اعضا فکر کنند؛ به همین دلیل تصمیمگیری دربارهی مسایل مطرحشده، به جلسات بعد موکول شد.
• آیا تاکنون دربارهی نحوهی تردد عابران پیاده از میدان آزادی تصمیمی گرفته شده است؟
تصمیمی که بیشتر اعضا روی آن اتفاق نظر داشتند، این بود که عابر پیاده، در سطح حرکت کند و در میدان آزادی به سمت ساخت پلهای عابر پیاده نرویم؛ چراکه احداث پل عابر پیادهی استاندارد که جانبازان ویلچری، معلولان و سالمندان را پوشش دهد، نیاز به رمپهایی با طول زیاد دارد؛ ضمن اینکه آسانسورهایی هم که باید احداث شود، آسانسورهای شهری هستند و تکنولوژی بالایی دارند؛ بنابراین، هزینهی ساخت و نگهداری این آسانسورها بسیار زیاد است؛ ضمن اینکه در معابر منتهی به میدان آزادی، زمین و فضای مناسب و کافی برای احداث رمپها و آسانسورها نداریم.
ازسوی دیگر مسألهی فضای باز شهری نیز تحتالشعاع قرار میگیرد؛ چراکه وقتی سازهی عظیمی را در این ابعاد و در ارتفاع 5.5 تا 7 متر نصب میکنیم، فضای باز شهری و منظر شهری بسته میشود که از لحاظ معماری شهری کار مناسبی نیست.
همچنین براساس استاندارد ملی طبقهبندی معابر شهری، بهدلیل اینکه زندگی اجتماعی اطراف این میدان و معابر منتهی به آن اهمیت زیادی دارد و دسترسیهای موجود در این معابر نیز از اهمیت بالایی برخوردارند؛ بنابراین، دسترسی عابر پیاده باید همسطح و البته کنترلشده تأمین شود.
ازسوی دیگر ساخت پل عابر پیاده با نردهکشی همراه خواهد بود که اگر بخواهیم خطکشی کنیم تا آدمها کانالیزه از مسیرهای خاصی حرکت کنند، روی ایدهی شهر آزاد و شهر بدون مانع که باید برای جانبازان، معلولان، سالمندان، خانمهای باردار، کالسکه بچه و کالسکه چرخدار خرید، بهدنبال آن باشیم، تأثیر منفی خواهد گذاشت.
درنهایت با توجه به دلایلی که ذکر شد، بین اعضا اجماع کلی وجود داشت که عابر پیاده در سطح میدان حرکت کند؛ البته مقرر شد اعضای جلسه در این رابطه بیشتر فکر کنند تا در جلسات بعدی در خصوص وضعیت تردد پیاده و ساخت پل عابر پیاده در میدان آزادی تصمیمگیری شود.
• دربارهی طرحهای ارایه شده در میدان شهدا هم توضیح دهید.
در یکی از جلسات نیز چالشهایی که در میدان شهدا با آن روبهرو هستیم مورد بررسی قرار گرفت و پس از ارایهی دو طرح در خصوص این میدان، موضوعاتی ازجمله اینکه در صورت پیادهراه شدن میدان، وضعیت ترافیک خیابانهای اطراف چگونه خواهد بود و وضعیت طراحی کف میدان مورد بررسی قرار گرفت.
همچنین با توجه به دایرهای بودن میدان شهدا، این موضوع مطرح شد که باید اماکن اطراف میدان ازجمله مسجد جامع در طرح دیده شود و میدان شکل هندسی خاصی به خود بگیرد.
درخصوص وجود درخت در میدان شهدا نیز بحث و این موضوع مطرح شد که با توجه به اقلیم شهر کرمان، وجود درخت در میدان ضرورت دارد، اما با توجه به اینکه عمر برخی از درختان میدان رو به پایان است؛ بخشی از درختان باید حذف شود و بخشی از درختان نیز بهخاطر وجود سایه در میدان وجود داشته باشد که البته تأکید شد اگر برای سایهاندازی در میدان به استفاده از درخت نیاز داریم، باید طراحیشده باشد.
درنهایت قرار شد در جلسات بعد در مورد سیاستهای کلی حاکم بر میدان شهدا و دربارهی دو طرح معماری که برای میدان وجود دارد، نظرات اعضا ارایه و تصمیم نهایی گرفته شود.
محمدرضا احمدی