ما و مساله نارون‌ها
در همه این چند سالی که یک بلای آسمانی بی‌علاج به جان نارون‌های نازنین بلوار جمهوری افتاده، از همه در، از نارون‌ها سخن گفته‌ایم از اینکه راهی برای درمان یا توقف بیماری نیست و همین طور از اهمیت وجود نارون‌ها در میان آن رفیوژ میانی عریض.
موضوع نارون‌ها محل تلاقی دو دیدگاه نسبت به شهر است. یک طرف دیدگاه فن سالارانه و البته درست، که می‌گوید: از نظر فنی و گیاه‌پزشکی مرگ نارون‌ها حتمی است و همه راه‌ها برای نجات نارون‌ها به بیراهه است. و نگاه دوم نگاه میراثی یا نرم افزاری به شهر که می‌گوید: اهمیت نارون در بلوار جمهوری بسیار فراتر از اهمیت یک درخت در یک خیابان است و باید به هر قیمتی آن را حفظ کرد یا برگرداند. گردش ما در مدیریت شهری به هر یک از این دو سو تکلیف ما را با نگاه‌مان به شهر تا حد زیادی روشن می‌کند.
بیایید ابتدا به این موضوع بپردازیم که چرا بریدن نارون در بلوار جمهوری به سادگی بریدن مثلا یک کاج در ابوحامد نیست. که البته بریدن هر درخت از هر نقطه شهر بسیار کار دشوار و دردناکی است. تصور کنید به دلیلی فنی، کاشی‌های سردر مسجد جامع کرمان ریزش کند. ما برای جست‌وجو و کشف مشکل سراغ یک کارشناس سازه می‌رویم و او به ما می‌گوید مثلا ملات پشت کاشی‌ها فرسوده شده و راه نجات وجود ندارد. او همچنین به ما توصیه می‌کند کاشی‌های چند صد ساله را تخریب کرده و جایش ملات ماسه سیمان بمالید که مرگ ندارد! مواجهه ما با این اتفاق باید چه باشد؟ مسلم است که بررسی صرفا فنی در مورد چنین مساله‌ای ما را به بیراهه می‌برد به دلیل اهمیتی میراثی که کاشی‌های سردر مسجد جامع برای کرمان و نقش آن در تاریخ و هویت کرمان دارد ما را مجبور می‌کند که با صرف هزینه هنگفت و زحمت بسیار سعی کنیم کاشی‌ها را به همان حال سابق نگه داریم. به دلایل فراوان نارون‌های بلوار جمهوری اهمیتی شبیه به همین برای ما دارند. آنها از جنس چوب و آوند و برگ نیستند از جنس خاطره و تصویرند.
بلوار جمهوری اسلامی یکی از معدود خیابان‌های کرمان است که فضای سبز آن در کنار سایر عناصر کالبدی تشکیل یک منظر شهری یکدست و مطلوب را می‌دهد. ردیف نارون‌های میانی با سبزینگی منحصر به فرد و سایه اندازی زیاد، در کنار ردیف کاج حاشیه‌ای در همه فصول سال محصوریت فکر شده‌ای را برای این منظر شهری ایجاد کرده که ناظر پیاده یا سواره در آن احساس امنیت و محصوریت کند. به قطعیت هیچ نوع درخت دیگری چنین کیفیتی را در این محور ایجاد نمی‌کند. و حالا خبر خوب اینکه شهرداری کرمان پس از گذشت نزدیک به یک و نیم سال در دوره جدید و با صرف ساعت‌ها بحث و مطالعه و کسب نظر از مراجع مختلف علمی تصمیم گرفته نارون را جایگزین نارون کند. و این نوید تقدم نگاه نرم افزاری به نگاه فن سالارانه به شهر را می‌دهد که امید می‌رود در زمینه‌های دیگر هم بازتولید شود.
عماد محسنی تکلو
