کرونا چه بر سر اقتصاد کرمان آورده است؟

کشور ما و استان ما نیز از این پدیده‌ی نامبارک جهانی تاثیر پذیرفته است. در کرمان که دیرتر از برخی استان‌های دیگر ورود این ویروس در اسفندماه سال گذشته اعلام شد، ابتدا با تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی و فرهنگی و بعد با تعطیلی کسب و کارهای مختلف همراه شد.
به نظر می‌رسد شیوع این ویروس و همزمانی آن با خریدهای پایانی سال و تعطیلات عید نوروز اقتصاد به ویژه اصناف و کسب و کارهای کوچک و صنعت گردشگری و مشاغل وابسته به آن را بیش از سایر کسب و کارها متضرر کرد؛ آن‌ها امیدوار به جبران کم رونقی و مشکلات اقتصادی در طول سال گذشته در این ایام بودند که امیدشان محقق نشد و یا در واقع کرونا نگذاشت.
حالا که بیش از دو ماه از این شرایط در کرمان می‌گذرد، ستاد مقابله با کرونا برای بازگشایی بسیاری از اصناف مجوز داده تا با رعایت موارد بهداشتی و حفظ فاصله‌ی اجتماعی، فعالیت‌های خود را از سر بگیرند.
اما اینکه کرونا چه بر سر اقتصاد کرمان آورده است؟ و چگونه می‌توان تاثیر منفی آن در اقتصاد را کاهش داد؟ و چه حمایت‌ها و تصمیم گیری‌هایی برای جبران این خسارت‌ها در نظر گرفته شده است؟ پرسش‌هایی است که قصد داریم از زوایای مختلف به آن بپردازیم.

 تعطیلی اصناف در کرمان زودتر از مصوبه کشوری بود
رئیس اتاق اصناف کرمان در گفت و گو با تسنیم با اشاره به اینکه اکثر واحدهای صنفی در استان از 23 فروردین فعالیت مجدد خود را آغاز کردند، گفت: برخی از اصناف مانند مراکز بازی، تفریحی و گیم نت‌ها، قهوه‌خانه‌ها، چایخانه‌ها، تریاها، گرمابه‌ها، مراکز سونا و ماساژ، تالارهای پذیرایی و سالن‌های برگزاری مراسم، روزبازارها، نمایشگاه‌ها، باشگاه‌های ورزشی و بدنسازی هنوز مجوز فعالیت ندارند و رستوران‌ها، اغذیه‌ فروشی‌ها، طباخی‌ها و فست‌فودها هم می‌توانند به صورت بیرون‌بر فعالیت داشته باشند.
یوسف جعفری افزود: در زمان قرنطینه و تعطیلی اصناف، صنوف کرمانی همکاری خوبی برای قطع زنجیره کرونا داشتند و  بیش از 90 درصد اصناف کرمان از مصوبات ستاد کرونا تمکین کردند.
وی ادامه داد: اصناف کرمان بیشترین آسیب را از کرونا دیدند زیرا تعطیلی اصناف کرمان زودتر از مصوبه‌ی کشوری آن اجرا شد و البته همین اقدام نیز به کاهش شیوع این ویروس در استان کمک کرد اما متاسفانه با وجود این همکاری، حمایتی از اصناف کرمانی انجام نشده است.
جعفری، با بیان اینکه مقرر شده بود تسهیلاتی در اختیار اصناف کرمانی قرار گیرد گفت: متاسفانه تاکنون نه تنها تسهیلاتی پرداخت نشده بلکه در برخی موارد برخلاف مصوبه بانک مرکزی اقساط وام‌های آنها از حسابشان کسر شده و یا در مواردی که موجودی حساب نداشتند، به ضامن های آنها اخطار داده شده است.
وی با بیان اینکه اصناف کرمان روزهای سختی را گذراندند و در این ایام چشم امیدشان به وعده‌ها و مساعدت مسئولان است اظهار کرد: شورای شهر کرمان عوارض سال 99 اصناف کرمان را بخشید و اداره کل امور مالیاتی هم می‌تواند نسبت به بخشودگی مالیات سال‌های 98 و 99 اصناف کرمان اقدام کند.

 کاهش صادرات 50 هزار تنی پسته به دلیل کرونا      
در شرایطی که کشور با مشکلات بسیاری از جمله تحریم ها و کاهش فروش نفت و قیمت آن روبروست، توسعه صادرات می تواند مهمترین گزینه برای ورود ارز به کشور باشد که البته کرونا نیز به این حوزه نیز آسیب زده که باید برای جبران آن تصمیم گیری‌های سریع و منطقی صورت گیرد.
رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان به تاثیر بیماری کرونا در تجارت به ویژه صادرات اشاره و بیان کرد: پیش از این بیماری، 30 تا 40 درصد شرکت‌های صادراتی به دلیل مشکلات برگشت ارز، صادرات نداشتند اما سایر صادرکنندگان نیز در دوران کرونا با مشکلات بسیاری روبرو شده‌اند. محمدعلی محمدمیرزائیان افزود: در حال حاضر بسیاری از محموله‌های صادراتی حدود یک ماه و یا بیشتر در مرزها مانده‌اند و امکان حمل جاده‌ای و یا ریلی آنها وجود ندارد، تعدادی از محموله‌ها به مبدا برگشت داده شده‌اند و تعدادی دیگر برای صادرات از طریق حمل و نقل دریایی اقدام کرده‌اند.
وی ادامه داد: برخی محموله‌های پسته و خرما صادراتی استان دو ماه است در ساحل مانده‌اند، منتظر کشتی هستند و با توجه به اینکه بار آنها مواد فاسد شدنی است، صادرکنندگان با خسارت‌های زیادی روبرو می‌شوند.
 محمد میرزائیان تصریح کرد: از سوی دیگر طولانی شدن زمان ارسال و ماندن محموله‌ها در مرزها، گواهینامه‌های گمرک، استاندارد و قرنطینه‌های نباتی و... باطل شده‌اند و برخی از این محموله‌ها باید به مبدا بازگردند، تخلیه شوند و مجددا نمونه برداری و به مرزها حمل شوند که هزینه‌های بسیاری را به صادرکنندگان تحمیل می‌کند.
رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان گفت: هر سال 50 تا 60 هزار تن پسته استان به چین صادر می‌شده اما سال گذشته تنها هشت هزار تن پسته به این کشور صادر شد و این بازار را از دست دادیم که البته پیش‌بینی می‌شود با وجود بیماری کرونا 50 هزار تن پسته استان در سال جاری صادر نخواهد شد. وی در رابطه با خرما با بیان اینکه 500 هزار تن از این محصول در انبارها موجود است، تصریح کرد: متاسفانه دولت قصد دارد برای کنترل خرما مورد نیاز برای ماه مبارک رمضان، عوارض صادراتی برای این محصول در نظر بگیرد در حالی که چندین برابر نیاز بازار داخل، خرما وجود دارد و نباید این عوارض وضع شود.

 خسارت به صنایع مرتبط با ساختمان بیشتر از سایر صنایع بود 
معاون امور صنایع و تولید سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان، با اشاره به اینکه بیش از هزار و 200 واحد صنعتی در استان فعال هستند، گفت: 200 واحد ما واحدهای بزرگ و بیش از 100 نفر نیرو دارند که به نظر می‌رسد مشکل چندانی ندارند و صنایعی مانند مس و گل گهر حتی به بخش‌های دیگر نیز کمک کرده‌اند.
 امین غفاری نژاد افزود: در رابطه با واحدهای کوچک و متوسط به نظر می‌رسد به دلیل کرونا تغییری در کسب و کار 50 تا 60 درصد این واحدها مانند مس و آلومینیوم ایجاد نمی‌شود و ضمن اینکه برخی صنایع شیمیایی، تولید ماسک و صنایع غذایی کرمان در این شرایط رونق گرفته‌اند که می‌توانیم از این شرایط برای توسعه تولید و صادرات آنها استفاده کنیم.
وی ادامه داد: اما برخی صنایع مرتبط با صنایع ساختمانی از جمله واحدهای تولید بتن بیش از 70 درصد به دلیل عدم فروش متضرر شده اند، واحدهای تولید پروفیل فولادی، درب و پنجره دچار مشکل شده‌اند و صنایع سیمان، کاشی و سرامیک نیز در دراز مدت تاثیر منفی می‌پذیرند، واحدهای تولید لوله پلی اتیلن کرمان با توجه به تامین 25 درصدی نیاز کشور، به دلیل تعطیلی پروژه‌های عمرانی متضرر شده‌اند وصنایع لبنی نیز مقداری با رکود فروش روبرو شده‌اند.
غفاری نژاد تصریح کرد: امکان اختصاص کمک‌های یارانه‌ای و بلاعوض برای حمایت از صنایع و واحدهای تولیدی بسیار کم وجود دارد و تجربه‌های موفقی در این زمینه طی سال های گذشته وجود نداشته که بهتر است روش‌های دیگری برای تامین مالی خسارت وارد شده در داخل استان بررسی شود.
وی درخواست در نظر گرفتن دوره تنفس برای پرداخت اقساط بانکی، سازمان‌های امورمالیاتی و تامین اجتماعی برای کمک به صنایع استان را مطرح کرد.

 گردشگری بیشترین خسارت را از کرونا پذیرفت
صنعت گردشگری و همه کسب و کارهای مرتبط با آن از جمله رستوران‌ها، مراکز اقامتی به ویژه هتل‌ها، مراکز تفریحی، آژانس‌های مسافرتی، شرکت‌های هواپیمایی، سیستم حمل و نقل، راهنمایان گردشگری و ... به دلیل همزمان شدن شیوع این بیماری در کشور ما با تعطیلات نوروز بیشترین خسارت را متحمل شدند.
رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان در این رابطه گفت: برآوردهای اولیه ناشی از خسارت در اسفندماه گذشته و فروردین ماه سال جاری در حوزه گردشگری برای راهنمایان گردشگری 240 میلیارد ریال، دفاتر خدمات مسافرتی 450 میلیارد ریال، هتل‌ها، مهمانپذیرها، اماکن اقامتی رستوران‌ها و مجتمع‌های بین راهی، هزار و 270 میلیارد ریال و موسسات آموزشی 56 میلیارد ریال بوده است.
محمدرضا بهرامی، با بیان اینکه به زودی خسارت‌های وارد شده به صنایع دستی استان را نیز اعلام خواهیم کرد، افزود: درخواست اختصاص تسهیلات کم بهره و یا بلاعوض بانکی به فعالان این حوزه، بخشودگی بخشی یا تمام حق بیمه کارفرما، بخشودگی هزینه‌ی مصرف حامل‌های انرژی و همچنین مالیات بر عملکرد سال های 98 و 99 از جمله خواسته‌های فعالان گردشگری کرمان است.

 بخشودگی عوارض اصناف در کرمان 
معاون مالی و اقتصادی شهردار کرمان از ارائه‌ی بسته تشویقی بخشودگی عوارض اصنافی که در طرح فاصله‌گذاری اجتماعی تعطیل بوده‌اند، به شورای اسلامی شهر کرمان خبر داد. 
رضا دادگرپور، با بیان اینکه شهرداری کرمان برای حمایت از اصنافی که به‌منظور پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و در راستای اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، از ابتدای اسفندماه سال گذشته تعطیل بوده‌اند، بسته تشویقی پیشنهاد داده است، گفت: بسته تشویقی شهرداری در کمیسیون بودجه شورای اسلامی شهر کرمان به تصویب رسیده و پس از تصویب نهایی در نشست عمومی شورای اسلامی شهر کرمان، قابل اجرا خواهد بود.
وی افزود: به جز ۱۲ صنف ضروری که در طرح فاصله‌گذاری اجتماعی تعطیل نبودند، بقیه اصناف شامل این بسته تشویقی خواهند شد.معاون مالی و اقتصادی شهردار کرمان با بیان اینکه این اقدام با تایید اتاق اصناف اجرا می‌شود، اظهار کرد: در این بسته پیشنهادی با تأیید اتاق اصناف، عوارض سالیانه اصناف به میزان تعطیلی که در اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی داشته‌اند، کسر خواهد شد.
دادگرپور، ادامه داد: پیش از این نیز با پیشنهاد شهرداری و تصویب شورای اسلامی شهر کرمان، مهلت پرداخت عوارض نوسازی و خودروی سال ۹۸، تا پایان اردیبهشت‌ماه سال‌جاری تمدید شد و شامل جریمه دیرکرد نخواهد شد.

 چراغ سبز بانک‌ها و سازمان امور مالیاتی به مردم 
پس از مشکلات اقتصادی پیش آمده برای مردم و صاحبان کسب و کار، بانک مرکزی در پرداخت اقساط تسهیلات دو ماه تنفس اعلام کرد که اگر چه تعداد کمی از بانک‌ها آن را اجرا نکردند اما بسیاری از بانک‌ها به کمک مردم آمدند.
از سوی دیگر سازمان امور مالیاتی نیز اظهار نظرهایی برای تمدید مهلت پرداخت بدهی‌های مالیاتی و یا بخشودگی جرائم ناشی از دیرکرد پرداخت آنها مطرح کرده و در استان کرمان نیز مقرر شده کمک‌های فعالان اقتصادی برای جلوگیری از شیوع کرونا مانند همكاری در تهیه اقلام مورد نیاز برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس و همچنین درمان بیماران مبتلا در بیمارستان‌های استان، از درآمد مشمول مالیات کسر شود.
اما یکی از مواردی که این روزها بیشتر از آن صحبت می شود بحث بیکاری بسیاری از بیمه شدگان تامین اجتماعی و درخواست استفاده آنها از بیمه بیکاری و همچنین درخواست‌هایی مبنی بر در نظر گرفتن دوره‌ی تنفس برای پرداخت حق بیمه کارگران و کارفرمایان وجود دارد که امیدواریم این سازمان نیز برای حمایت از مردم در چنین شرایطی تلاش کند.
گفتنی است پرداختن به تاثیر کرونا بر اقتصاد استان به مجال بیشتری نیاز دارد که در این فرصت، تنها به چند حوزه‌ی آن اشاره شد.