در اولین شب فرهنگ و رسانه کرمان، در آیین بزرگداشت روح‌الله خالقی، موسیقیدان و آهنگساز برجسته، از سردیس این هنرمند رونمایی، و نوای «ای ایران» او در آسمان کرمان طنین انداز شد.
کرنا - روزی که حسین گل‌گلاب سرود؛ روح‌الله خالقی نواخت و غلامحسین بنان خواند: ای ایران ای مرز پر گهر / ای خاکت سرچشمه هنر، این اثر هنری سرودی ملی برای تاریخ پرافتخار یک سرزمین شد.
روح‌الله در سال ۱۲۸۵ در ماهان کرمان از دامن مادری زاده شد که تار می‌نواخت و زیر سایه پدری بزرگ شد که موسیقی می‌دانست و این گونه تار و پودش به هنر اصیل موسیقی ایرانی پیوند زده شد. در مدرسه موسیقی دیپلم گرفت؛ با لیسانس ادبیات شعر آموخت؛ ارکستر ملی را تشکیل داد و تاریخ موسیقی ایران را در چندین جلد کتاب تالیف کرد. استاد روح الله خالقی، هنرمندی که در عمر نه‌چندان طولانی‌اش آثار ماندگاری از خود به یادگار گذاشت و تحسین همگان را در چند نسل مختلف، برانگیخت و همواره منشإ خیر شد؛ آنچنانکه استاندار کرمان، در شب بزرگداشت او، کرمانی‌ها را برای ایجاد یک جریان فرهنگی در استان تشویق کند.
محمدعلی طالبی، از شهردار و همکاران ایشان برای برگزاری این آیین و همچنین برگزاری شب‌های فرهنگ و رسانه تشکر کرد و یادآور شد که تجربه برگزاری شب‌های فرهنگی یزد، به جریان فرهنگی استان یزد تبدیل شد.
وی، ضمن ابراز خوشحالی از این که شهرداری پیشقدم برگزاری چنین شب‌هایی شده، گفت: اگر همه دستگاه‌های فرهنگی دست به دست هم دهند و یک اتاق فکر قوی، پشت این جریان فرهنگی قرار بگیرد؛ همچنین با پشتیبانی شورای اسلامی شهر و آمادگی شهرداری، سال‌های آینده اتفاق های مبارکی در عرصه فرهنگ و هنر استان کرمان رقم می‌خورد.
طالبی با بیان اینکه استاد خالقی، سنت موسیقی را به زبان امروزی پیوند داد، افزود: وی از دل تار و سه تار صدای ایران را شنید و تاثیرگذاری خوبی بر موسیقی ملی داشت.
به گفته وی، استاد روح‌الله خالقی نه اسیر غرب شد و نه در سنت ماند، بلکه موسیقی را زبان مشترک قومیت‌ها و فرهنگ های مختلف ایران کرد.
استاندار کرمان با اشاره به وجود چنین شخصیت‌هایی در سپهر فرهنگ ایران، اظهار داشت: افتخار می‌کنم خدمتگزار مردم سرزمینی هستم که شخصیت‌هایی چون روح‌الله خالقی، موسیقیدان برجسته کشور در آن، زاده شده‌اند.
اینکه روح‌الله خالقی، ارکستر کافه تازه تأسیس «بلدیه»، وابسته به شهرداری تهران را تشکیل داد، موضوع و بهانه شایسته‌ای بود تا شهرداری کرمان نیز در اقدامی تحسین برانگیز، اولین شب فرهنگ و رسانه‌اش را به رونمایی از یادمان این هنرمند مشهور زاده کرمان اما غریب، اختصاص دهد تا به مسئولیت فرهنگی اجتماعی‌اش، برکتی ماندگار ببخشد.
شهردار کرمان نیز در آیین نکوداشت زنده‌یاد استاد روح الله خالقی، موسیقیدان و آهنگساز کرمانی گفت: رسالت ما به عنوان متولیان شهر کرمان، بسترسازی برای شناساندن شخصیت‌های فاخری چون روح‌الله خالقی است.
محسن تویسرکانی، با بیان اینکه هدف، تنها برگزاری یک بزرگداشت، رونمایی یا دورهمی نیست، افزود: این آیین، توفیقی است تا پیرامون ابعاد مختلف شخصیت استاد خالقی، بحث شود.
وی از کرمان به‌عنوان مهد مفاخر یاد کرد و خاطرنشان کرد: شرایطی فراهم شده تا با همدلی و هم افزایی و به محوریت استاندار، از ظرفیت‌های این چنینی استفاده کرده و استان را با درونمای «کرمان برفراز» ریل‌گذاری کنیم و امیدوار باشیم که دنیا به کرمان لبخند بزند.
در ادامه علیرضا میرعلینقی، پژوهشگر موسیقی کشور از برگزاری همزمان این مراسم با آیین نکوداشت زنده‌یاد استاد روح‌الله خالقی به یاد یکی از فرهنگسازان استان کرمان در دومین جشنواره بزرگ آهنگسازی آثار استاد روح‌الله خالقی در تهران خبر داد.
وی، با بیان این که ۶۰ سال از سفر آسمانی استاد خالقی می‌گذرد، گفت: با این حال اما نام و یاد وی چون آتشی از زیر خاکستر سربرآورده است.
میرعلینقی با اشاره به سابقه ۴۰ساله خود در پژوهش و تحقیق در حوزه موسیقی کشور، افزود: در این سال‌ها کمتر نام و یادی از این استاد فرزانه شده است اما همواره اندیشه و قلم و همت او بر فرهنگ و هنر ایران نور افکنده است.
وی با بیان اینکه آثار، زندگی و شخصیت بی‌نظیر روح‌الله خالی باید تالیف و منتشر شود، اظهار داشت: تاکنون بیش از ۵۰ آیتم از آثار و افکار روح الله خالقی در مرکز پژوهشی موسیقی کشور تهیه شده و قرار است نزدیک به ۲۰۰ نوشته از ابعاد زندگی نه چندان طولانی او تالیف شود.
این پژوهشگر موسیقی کشور به عشق وافر استاد خالقی به ملیت و علاقه او به ملی‌گرایی اشاره و خاطرنشان کرد: زبان فارسی به‌عنوان عنصر مقوم ملی گرایی و به‌عنوان زبان کلاسیک ایران مورد توجه وی قرار گرفت و برای وی عامل انتقال میراث فرهنگ ایران از گذشته تاکنون شد.
میرعلینقی، روح‌الله خالقی را مردی وطن دوست و دارای عرق ملی برشمرد و تاکید کرد: سرود «ای ایران» از معدود آثار ملی و وطنی بود که بدون سفارش و دستور از مافوق به زیردست، تولید شد و بین مردم به‌عنوان رسمی‌ترین سرود ملی، شناخته و در تمام دوران‌ها توسط مردم استفاده شد؛ سرودی که بعد از ۶۰ سال همچنان مورد توجه ایرانیان داخل و خارج از کشور است.
به اعتقاد وی، اگر وجدان‌ها بیدار باشند و بخواهند از میراث گذشته درس بگیرند، هیچ از آثار استاد خالقی بی‌نیاز نخواهند بود.
همچنین محمدعلی گلاب زاده، پژوهشگر و تاریخ نویس کرمانی که سال‌های عمرش را به تحقیق در تاریخ پر فراز و نشیب دیار کریمان گذرانده با تشکر از برگزارکنندگان این آیین، گفت: در عمر ۷۰ ساله خود به یاد ندارم کسی در کرمان، به یاد این استاد و هنرمند بزرگوار و میدان‌دار عرصه موسیقی ایران، مراسمی برگزار کرده باشد.
وی، با قدردانی از همه کسانی که این همّت و حمیّت را داشته‌اند که این مراسم را برگزار کنند، اظهار کرد: روح‌الله خالقی، روح موسیقی ایران است و امشب با بزرگداشت یاد یکی از غریب‌ترین هنرمندان ایران در کرمان، کاری کارستان انجام شد.
گلاب‌زاده روح‌الله خالقی را سازنده و سامان‌بخش سرود ملی «ای ایران» عنوان و تاکید کرد: این هنرمند غریب در خاک ماهان کرمان زاده شد؛ در دامن پدر و مادری که با موسیقی مجاورت داشتند بزرگ شد و خدمات ماندگاری در عرصه موسیقی کشور به جا گذاشت.
این پژوهشگر تاریخ کرمان، آشنایی خالقی با ادبیات فارسی را عامل آگاهی و تسلط همزمان وی بر موسیقی و شعر دانست و افزود: تصنیف «ای ایران» در زمانه‌ی سروده شد که ایران در جنگ جهانی دوم به‌دست نیروهای متفقین اشغال شده بود و به همین دلیل وقتی بعد از 80 سال هرگاه آن را می شنویم غرور ملی‌مان برانگیخته می شود و همچنان به داشتن این هنرمند می بالیم.
گلاب‌زاده، به ساخت ۱۰۰ ترانه برای برنامه گل‌ها توسط استاد خالقی، اشاره و اظهارامیدواری کرد: اگر آسمان کرمان، همچون سال‌ها و دهه‌های قبل که هوای آسمان پاک و تمیز بود، دیگر ستاره باران نیست، اما ستاره‌های فرهنگ و هنر و ادب استان اما همچنان در شب‌های فرهنگ و رسانه‌اش می‌تواند بدرخشند.
اشغال ایران در جنگ جهانی دوم به‌دست نیروهای متفقین که در ۲۰ شهریور ۱۳۲۰ اتفاق افتاد، در همان روزها روح‌الله خالقی را بر آن داشت تا بر روی شعری از حسین گل‌گلاب، سرود «ای ایران» را بنوازد و غلامحسین بنان آن را بخواند و به عنوان زیباترین، اصیل‌ترین و ماندگارترین سرود وطنی ایران در جای‌جای جهان از سوی هموطنان فریاد زده شود:
... در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما / پاینده باد خاک ایران ما
